جراحی اسلیو معده، یکی از محبوب‌ترین روش‌های جراحی چاقی، با کاهش حجم معده به بیماران کمک می‌کند تا وزن خود را به‌طور پایدار کاهش دهند و سلامت خود را بهبود ببخشند. اما موفقیت این جراحی به رعایت دقیق رژیم غذایی و اصول خوردن و آشامیدن بعد از جراحی اسلیو بستگی دارد. در این مقاله با هدف ارائه اطلاعات کاربردی برای بیمارانی که به‌تازگی این جراحی را انجام داده‌اند، نکات مهمی درباره خوردن بعد از جراحی اسلیو و آشامیدن بعد از جراحی اسلیو، ارائه می‌شود. گر آماده‌اید تا با رژیم غذایی مناسب به بهترین نتیجه برسید، با ما همراه باشید.
چرا خوردن و آشامیدن بعد از جراحی اسلیو مهم است؟
در جراحی اسلیو معده حدود ۷۰-۸۰% از معده برداشته می‌شود و حجم آن را به یک لوله باریک کاهش می‌دهد. این تغییر باعث می‌شود که معده حساس‌تر شود و نیاز به رژیم غذایی خاصی داشته باشد. رعایت اصول خوردن و آشامیدن بعد از جراحی اسلیو نه‌تنها به بهبودی سریع‌تر کمک می‌کند، بلکه از عوارضی مانند تهوع، رفلاکس یا کمبود مواد مغذی جلوگیری می‌کند. طبق تحقیقات ASMBS، رژیم غذایی مناسب پس از جراحی می‌تواند موفقیت کاهش وزن را تا ۷۰% افزایش دهد. در ادامه، مراحل و نکات کلیدی رژیم غذایی پس از جراحی اسلیو را توضیح می‌دهیم.
مراحل رژیم غذایی پس از جراحی اسلیو
رژیم غذایی بعد از جراحی اسلیو معده به‌صورت مرحله‌ای طراحی شده تا معده به‌تدریج با غذاها و مایعات سازگار شود. این مراحل شامل مایعات شفاف، مایعات کامل، غذاهای پوره‌ای، غذاهای نرم و رژیم پایدار است. در ادامه، نکات مهم درباره خوردن و آشامیدن بعد از جراحی اسلیو در این مراحل بررسی می‌شود.
۱. خوب جویدن و غذا خوردن به آرامی
پس از جراحی اسلیو، معده کوچک‌تر و حساس‌تر است، بنابراین نحوه غذا خوردن اهمیت زیادی دارد. خوب جویدن و خوردن به‌آرامی به هضم بهتر و کاهش فشار بر معده کمک می‌کند. جویدن کامل غذا (تا حالت پوره‌ای) و خوردن آهسته (هر وعده ۲۰-۳۰ دقیقه) از انسداد معده، تهوع یا استفراغ جلوگیری می‌کند. بنابراین اگر این عمل را انجام داده‌اید، هر لقمه را ۱۵-۲۰ بار بجوید و بین لقمه‌ها وقفه ایجاد کنید. در مراحل اولیه (غذاهای پوره‌ای و نرم)، غذا باید کاملاً صاف و بدون تکه باشد. غذا خوردن آهسته خطر عوارض گوارشی را تا ۵۰% کاهش می‌دهد.
۲. خوردن سه وعده غذایی کوچک در روز
حجم کم معده پس از جراحی اسلیو باعث می‌شود که خوردن وعده‌های بزرگ غیرممکن باشد. به همین دلیل، مصرف سه وعده غذایی کوچک در روز الزامی است. وعده‌های کوچک (۱۰۰-۱۵۰ گرم در رژیم پایدار) باعث می‌شود بدون فشار بیش‌ازحد غذا را هضم کند و احساس سیری را حفظ کند.
بعد از جراحی اسلیو معده، وعده‌ها را به صبحانه، ناهار و شام تقسیم کنید و از پرخوری یا حذف وعده‌ها خودداری کنید. مثلا برای صبحانه، ۲ قاشق غذاخوری ماست یونانی بدون قند با چند تکه میوه نرم (مانند موز رسیده) مناسب است. از خوردن میان‌وعده‌های غیرضروری پرهیز کنید، مگر اینکه پزشک یا متخصص تغذیه توصیه کند. وعده‌های کوچک و منظم به حفظ توده عضلانی و کاهش وزن پایدار کمک می‌کند.
۳. میان وعده های متراکم و مغذی
در صورت نیازدر برخی موارد، بیماران ممکن است برای تأمین انرژی و مواد مغذی به میان‌وعده نیاز داشته باشند. میان‌وعده‌های کوچک، متراکم و حاوی مواد مغذی توصیه می‌شوند.میان‌وعده‌های مناسب می‌توانند از افت انرژی، گرسنگی بیش‌ازحد یا کمبود مواد مغذی جلوگیری کنند. گزینه‌هایی مانند ۱۰ عدد بادام خام، یک قاشق غذاخوری کره بادام‌زمینی بدون شکر، یا یک تکه پنیر کم‌چرب مناسب است.
میان‌وعده‌ها را فقط در صورت تجویز متخصص تغذیه مصرف کنید و از خوراکی‌های پرشکر یا پرچرب (مانند چیپس یا شیرینی) اجتناب کنید. میان‌وعده‌های پروتئینی کوچک می‌توانند تا ۳۰% به حفظ عضلات کمک کنند.
۴. مصرف پروتئین کافی به همراه سبزیجات و میوه ها
پروتئین، سبزیجات و میوه‌های کم‌قند بخش اصلی رژیم غذایی پس از جراحی اسلیو معده هستند. این مواد مغذی به حفظ توده عضلانی، بهبود سلامت و احساس سیری کمک می‌کنند. پروتئین به بازسازی بافت‌ها و جلوگیری از از دست دادن عضله کمک می‌کند، در حالی که سبزیجات و میوه‌ها فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی را تأمین می‌کنند. پروتئین‌های کم‌چرب (مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، ماست یونانی)، سبزیجات غیرنشاسته‌ای (هویج پخته، کدو سبز) و میوه‌های کم‌قند (توت‌ها، سیب پوست‌کنده) مناسب است. روزانه ۶۰-۸۰ گرم پروتئین (مثلاً ۱۰۰ گرم مرغ کبابی در ناهار) باید مصرف شود.
نکته: سبزیجات خام (مانند کلم) را تا ۸ هفته پس از جراحی مصرف نکنید، زیرا هضم آن‌ها دشوار است.
مصرف کافی پروتئین خطر کمبود مواد مغذی را تا ۴۰% کاهش می‌دهد.
اصول کلی خوردن و آشامیدن بعد از جراحی اسلیو
علاوه بر نکات بالا، رعایت اصول زیر برای خوردن و آشامیدن بعد از جراحی اسلیو ضروری است:
- جداسازی غذا و مایعات: مایعات را ۳۰ دقیقه قبل یا بعد از غذا بنوشید، نه همراه آن، تا از پر شدن بیش‌ازحد معده جلوگیری شود.
- هیدراتاسیون: روزانه ۱.۵ تا ۲ لیتر آب یا مایعات بدون شکر (مانند چای بدون کافئین) بنوشید تا از کم‌آبی جلوگیری کنید.
- اجتناب از غذاهای مشکل‌ساز: غذاهای پرچرب، پرشکر، گازدار (مانند نوشابه) یا فیبری بالا (مانند ذرت) می‌توانند باعث ناراحتی گوارشی شوند.
- مکمل‌های ویتامین: مصرف مولتی‌ویتامین، ویتامین B12، آهن و کلسیم طبق تجویز پزشک برای جلوگیری از کمبود ضروری است.
- خوردن آگاهانه: به نشانه‌های سیری بدن توجه کنید و از پرخوری حتی در مقادیر کم اجتناب کنید.
نمونه برنامه غذایی روزانه (مرحله پایدار)
برای درک بهتر خوردن بعد از جراحی اسلیو معده، یک برنامه غذایی نمونه برای مرحله پایدار (پس از ۸ هفته) ارائه شده است:
- صبحانه: ۱ تخم‌مرغ آب‌پز + ۲ قاشق غذاخوری ماست یونانی بدون قند
- میان‌وعده صبح: ۱۰ عدد بادام خام یا نصف موز رسیده
- ناهار: ۱۰۰ گرم سینه مرغ کبابی + نصف فنجان سبزیجات بخارپز (هویج یا کدو)
- میان‌وعده عصر: ۱ قاشق غذاخوری پنیر کم‌چرب یا چند توت تازه
- شام: ۱۰۰ گرم ماهی بخارپز + ۱ قاشق غذاخوری پوره آووکادو
- مایعات: ۱.۵-۲ لیتر آب یا چای بدون کافئین در طول روز
عوارض عدم رعایت رژیم غذایی
رعایت نکردن اصول خوردن و آشامیدن بعد از جراحی اسلیو معده می‌تواند عوارضی ایجاد کند که شامل موارد زیر است:
- سندرم دامپینگ: مصرف غذاهای پرشکر یا پرچرب باعث تهوع، اسهال و سرگیجه می‌شود.
- رفلاکس معده: خوردن سریع یا وعده‌های بزرگ می‌تواند رفلاکس را تشدید کند.
- کمبود مواد مغذی: عدم مصرف پروتئین یا مکمل‌ها منجر به ریزش مو، ضعف استخوان یا کم‌خونی می‌شود.
- بازگشت وزن: عدم رعایت رژیم غذایی می‌تواند باعث افزایش مجدد وزن شود.
سخن پایانی
کلید موفقیت در رژیم غذایی پس از جراحی اسلیو معده رعایت اصول خوردن و آشامیدن بعد از جراحی اسلیو، از جمله جویدن کامل، وعده‌های کوچک، مصرف میان‌وعده‌های مغذی و اولویت دادن به پروتئین، سبزیجات و میوه‌ها، به شما کمک می‌کند تا به کاهش وزن پایدار و سلامت بهتر دست یابید. این مسیر نیازمند تعهد و همکاری با تیم پزشکی است. اگر به‌تازگی جراحی اسلیو معده انجام داده‌اید یا قصد انجام آن را دارید، با تیم تخصصی دکتر محمدرضا مافی در تماس بگیرید و از مشاوره رایگان بهره‌مند شوید.
سوالات متداول
۱) چه زمانی می‌توانم غذاهای معمولی بخورم؟
معمولاً پس از ۸ هفته با مشورت متخصص تغذیه.
۲) آیا قهوه یا نوشابه مجاز است؟
قهوه بدون کافئین پس از ۴ هفته و نوشابه به دلیل گازدار بودن توصیه نمی‌شود.
۳) چگونه پروتئین کافی دریافت کنم؟
از منابع کم‌چرب و مکمل‌های پروتئینی بدون شکر استفاده کنید.
۴) اگر احساس سیری نکنم، چه کنم؟
با متخصص تغذیه مشورت کنید تا وعده‌ها تنظیم شوند.
