عمل اسلیو معده یا جراحی اسلیو معده، یکی از محبوب‌ترین روش‌های جراحی چاقی است که با برداشتن حدود 70-80% از معده، حجم آن را به شکل یک لوله باریک درمی‌آورد. این جراحی کم‌تهاجمی، که معمولاً با لاپاراسکوپی انجام می‌شود، به کاهش وزن پایدار (50-70% وزن اضافی در 1-2 سال) و بهبود بیماری‌های مرتبط مانند دیابت نوع 2 کمک می‌کند. اما موفقیت عمل اسلیو معده به رعایت دقیق مراحل قبل و بعد از جراحی بستگی دارد. این مقاله مراحل جراحی اسلیو معده را بر اساس راهنماهای معتبر بررسی می‌کند تا شما را برای این سفر تحول‌آفرین آماده کند. اگر کاندید عمل اسلیو معده هستید، با ما همراه باشید تا با آگاهی کامل پیش بروید.
اهمیت مراحل قبل و بعد از عمل اسلیو معده
جراحی اسلیو معده فرایندی چندمرحله‌ای است که از ارزیابی اولیه تا پیگیری‌های طولانی‌مدت ادامه دارد. مراحل قبل از جراحی بر آمادگی جسمی و روانی تمرکز دارند تا خطر عوارض را کاهش دهند، در حالی که مراحل بعد بر بهبودی، رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی تأکید می‌کنند. طبق راهنمای American Society for Metabolic and Bariatric Surgery، رعایت این مراحل موفقیت جراحی را تا 80% افزایش می‌دهد و خطر عوارضی مانند نشت معده یا کمبود مواد مغذی را به حداقل می‌رساند. در ادامه، این مراحل را به‌طور گام‌به‌گام بررسی می‌کنیم.
جراحی اسلیو معده چگونه انجام می‌شود؟
مراحل قبل از عمل اسلیو معده: آمادگی برای موفقیت جراحی چاقی
مراحل قبل از جراحی اسلیو معده معمولاً 1-3 ماه طول می‌کشد و شامل ارزیابی، آموزش و تنظیمات جسمی است. هدف، اطمینان از کاندیداتوری بیمار و کاهش ریسک‌های جراحی است. طبق Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Society Guidelines، این مراحل به بهبودی سریع‌تر کمک می‌کنند.
۱. ارزیابی و مشاوره اولیه (1-2 هفته اول)
این مرحله با ویزیت جراح چاقی و تیم پزشکی آغاز می‌شود تا وضعیت سلامت شما بررسی شود.
- مشاوره با جراح: BMI (باید بالای 35 یا 30 با بیماری‌های همراه باشد)، سابقه پزشکی، داروها و انتظارات ارزیابی می‌شود.
- مشاوره‌های تخصصی: ویزیت متخصصان قلب، ریه، غدد، گوارش و روان‌شناس برای بررسی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا افسردگی.
- آموزش بیمار: سمینارهای آموزشی درباره رژیم غذایی، ورزش و تغییرات پس از جراحی.
- نکته کلیدی: ترک سیگار حداقل 4-6 هفته قبل ضروری است، زیرا خطر عوارض ریوی را 50% کاهش می‌دهد.
۲. آزمایشات و بررسی های پزشکی (هفته 2-4)
پس از مشاوره، آزمایشات جامعی برای اطمینان از آمادگی بدن انجام می‌شود.
- آزمایشات خونی: بررسی کم‌خونی، سطح ویتامین‌ها (B12، آهن، کلسیم)، عملکرد کبد و کلیه.
- تصویربرداری: سونوگرافی کبد، نوار قلب (ECG)، تست تنفسی و گاهی آندوسکوپی معده.
- ارزیابی روانی: پرسشنامه برای بررسی آمادگی روانی و تعهد به تغییرات سبک زندگی.
- نکته کلیدی: اگر کمبود ویتامین وجود داشته باشد، مکمل‌ها از این مرحله شروع می‌شوند.
- مطالعات نشان می‌دهد که آزمایشات پیش‌جراحی عوارض را تا 30% کاهش می‌دهد.
۳. رژیم غذایی و آمادگی جسمی (2-4 هفته قبل از عمل)
رژیم غذایی پیش‌جراحی برای کاهش حجم کبد و تسهیل جراحی ضروری است.
- رژیم کم‌کالری: 800-1200 کالری روزانه با تمرکز بر پروتئین (مرغ، ماهی، تخم‌مرغ) و اجتناب از کربوهیدرات‌های ساده.
- رژیم مایعات شفاف (3 روز قبل): آب، چای بدون شکر، آب‌میوه‌های رقیق و ژله بدون قند برای پاکسازی دستگاه گوارش.
- ورزش سبک: پیاده‌روی روزانه 30 دقیقه برای بهبود تناسب اندام.
- نکته کلیدی: وزن را 5-10% کاهش دهید تا جراحی ایمن‌تر شود.
- مطالعات انجام شده، رژیم مایعات را برای کاهش خطر آسیب کبدی توصیه می‌کند.
رژیم غذایی مناسب برای عمل اسلیو معده
۴. روز قبل و روز عمل
در روز قبل، آمادگی نهایی انجام می‌شود.
- ناشتا بودن: از نیمه‌شب قبل، هیچ غذایی یا مایعی مصرف نکنید.
- استحمام و آماده‌سازی: دوش با صابون آنتی‌باکتریال و آماده کردن مدارک و وسایل بیمارستان.
- روز عمل: بیهوشی عمومی، برش‌های کوچک لاپاروسکوپی (3-5 برش)، برداشتن معده (1-2 ساعت) و انتقال به ریکاوری.
- نکته کلیدی: همراهی یک نفر برای حمایت عاطفی توصیه می‌شود.
مراحل بعد از عمل اسلیو معده: بهبودی و حفظ نتایج
مراحل بعد از جراحی اسلیو معده بر بهبودی، رژیم غذایی و پیگیری تمرکز دارند و معمولاً 6-12 ماه طول می‌کشد. این مراحل خطر بازگشت وزن را تا 60% کاهش می‌دهند.
۱. دوره بستری و بهبودی اولیه (روز 1-3 پس از عمل)
پس از جراحی، در بیمارستان بستری می‌شوید.
- نظارت پزشکی: پایش علائم حیاتی، درد و نشت معده با آزمایشات.
- رژیم مایعات شفاف: آب، چای، آب‌میوه‌های بدون شکر (30-60 میلی‌لیتر هر 15 دقیقه).
- ورزش: راه رفتن کوتاه برای جلوگیری از لخته خون.
- نکته: داروهای ضددرد و ضدتهوع تجویز می‌شود؛ ترخیص معمولاً روز 2-3.
۲. رژیم غذایی مرحله‌ای (هفته 1-8)
رژیم پس از عمل اسلیو معده تدریجی است تا معده سازگار شود.
- هفته 1-2: مایعات کامل: شیر بدون چربی، ماست رقیق، سوپ صاف‌شده (60-80 گرم پروتئین روزانه).
- هفته 3-4: غذاهای پوره‌ای: پوره مرغ، سبزیجات بخارپز، تخم‌مرغ له‌شده (2-4 قاشق هر وعده).
- هفته 5-8: غذاهای نرم: ماهی بخارپز، پنیر کم‌چرب، میوه‌های نرم (100 گرم هر وعده).
- نکته: 6-8 وعده کوچک در روز؛ مایعات را جدا از غذا بنوشید.
۳. رژیم پایدار و تغییرات سبک زندگی (پس از 8 هفته)
پس از 8 هفته، به رژیم متعادل می‌رسید.
- رژیم روزانه: پروتئین بالا (60-80 گرم)، سبزیجات غیرنشاسته‌ای، میوه‌های کم‌قند، غلات کامل (1200-1500 کالری).
- ورزش: 150 دقیقه هوازی + مقاومتی در هفته برای حفظ وزن.
- مکمل‌ها: مولتی‌ویتامین، B12، آهن، کلسیم برای جلوگیری از کمبود.
- نکته کلیدی: وزن را هفتگی چک کنید و از پرخوری احساسی اجتناب کنید.
۴. پیگیری های پزشکی (ماه 1 تا سال اول)
پیگیری منظم برای پایش سلامت مهم است.
- ماه 1 و 3: ویزیت جراح و آزمایشات.
- ماه 6 و 12: ارزیابی وزن، ویتامین‌ها و روان‌شناختی.
- نکته: هرگونه علائم مانند تهوع یا ریزش مو را گزارش دهید.
نکات مهم برای موفقیت در عمل اسلیو معده
برای موفقیت در عمل اسلیو معده حتما نکات زیر را رعایت کنید:
- اولویت پروتئین: همیشه پروتئین را اول وعده بخورید
- هیدراتاسیون: 1.5-2 لیتر آب روزانه
- اجتناب از عوارض: از غذاهای تند، چرب یا گازدار دوری کنید
- حمایت روانی: گروه‌های حمایتی برای مدیریت تغییرات
عوارض احتمالی و پیشگیری
عوارض کوتاه‌مدت (نشت، عفونت) در 5% موارد و طولانی‌مدت (رفلاکس، کمبود ویتامین) در 10-20% دیده می‌شود. پیشگیری با رعایت مراحل و پیگیری امکان‌پذیر است.
کلام آخر
گام به سوی زندگی سالم‌تر با عمل اسلیو معدهعمل اسلیو معده با مراحل دقیق قبل (ارزیابی، رژیم، آزمایشات) و بعد (رژیم مرحله‌ای، پیگیری)، می‌تواند زندگی شما را متحول کند. با تعهد به این مراحل، به کاهش وزن پایدار و سلامتی بهتر دست یابید. برای مشاوره، با تیم دکتر محمدرضا مافی در drmohamadrezamafi.com تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱) چقدر طول می‌کشد تا به رژیم عادی برسم؟
8 هفته.
۲) آیا جراحی دردناک است؟
با داروهای ضددرد، درد خفیف است.
۳) چگونه وزن را حفظ کنم؟
انجام رژیم و ورزش مداوم.
